Jednoosobowa działalność gospodarcza – jak przekształcić ją w spółkę?

Wizja zwiększenia obciążeń publicznoprawnych prowadzi do poszukiwania rozwiązań, które pomogą złagodzić wpływ nowych regulacji i przetrwać na trudnym, mocno konkurencyjnym rynku. Stąd, coraz więcej przedsiębiorców decyduje się bądź rozważa przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę. Jakie kroki prawne należy podjąć? Jakie aspekty rozważyć? A przede wszystkim, czy jest to opłacalne? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.

Jednoosobowa działalność gospodarcza, a spółka w świetle Polskiego Ładu

Podatkowa rewolucja, mająca wejść z życie z początkiem 2022 roku, przyniesie duże zmiany społeczno-gospodarcze. Będą one dotyczyć m.in. podniesienia kwoty wolnej od podatku, co za tym idzie, podwyższenia progu podatkowego, ale również zwiększenia obciążeń z tytułu składki zdrowotnej, która odliczana do tej pory, obecnie będzie wymagała pokrycia w całości. Zmiany odbiją się przede wszystkim na polskich przedsiębiorcach, prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą bądź wspólnikach spółek cywilnych i jawnych.

Zanim podejmiemy pochopną decyzję, powinniśmy odłożyć na bok towarzyszące nadchodzącym zmianom emocje i szczegółowo przeanalizować sytuację, w której się znaleźliśmy oraz potencjalne możliwości. Rozważając przekształcenie formy działalności, należy pamiętać, że nie istnieje złoty środek, a każde wyjście niesie ze sobą określone konsekwencje. Stąd też nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie „Co jest bardziej opłacalne?”. Może to być uzależnione zarówno od specyfiki działalności jak i kosztów czy formalności, które się z tym wiążą.

Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) jest najprostszą formą prowadzenia własnej firmy. Jej założenie jest szybkie, proste i nie wymaga ponoszenia kosztów rejestracyjnych. Opiera się na złożeniu wniosku CEIDG-1 w formie papierowej bądź elektronicznej, a działalność rusza z dniem wniesienia dokumentów. Za potencjalne niepowodzenia firmy odpowiadamy własnym majątkiem bądź współmałżonka, w przypadku wspólnoty majątkowej. Jednakże posiadamy możliwość swobodnego dysponowania pieniędzmi firmy.

Spółka może być utworzona zarówno przez pojedynczą osobę jak i zespół wspólników. Jej założenie wymaga spisania aktu założycielskiego i złożenia wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Wiąże się to z uiszczeniem odpowiednich opłat i wniesieniem kapitału zakładowego w kwocie niemniejszej niż 5 tys. zł. W przypadku niektórych spółek (np. sp. z o. o.), odwrotnie niż w JDG, partnerzy nie odpowiadają za jej zobowiązania własnym majątkiem. Jednakże, należy pamiętać, że każda transakcja musi być ewidencjonowana, a swoboda dysponowania środkami finansowymi jest tutaj mocno ograniczona.

Jednoosobowa działalność gospodarcza – przekształcenie w spółkę

Może się to odbywać na gruncie przepisów ustawy kodeksu spółek handlowych, które sprowadza się wyłącznie do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Bądź w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, dające możliwość wyboru między spółką z o. o., akcyjną lub osobową (jawną i komandytowo-akcyjną).

W przypadku przepisów kodeksu cywilnego istnieją 2 możliwości:

1. Wniesienie całego przedsiębiorstwa jednoosobowej działalności gospodarczej do spółki, czyli tzw. aport.
2. Stopniowe wygaszanie jednoosobowej działalności gospodarczej i utworzenie nowej spółki.

Przedsiębiorstwo jest zespołem komponentów materialnych i niematerialnych. To wszelkie urządzenia, sprzęty techniczne, nieruchomości, ale i pozwolenia czy decyzje administracyjne. Posiadają one określną wartość, dzięki czemu są przedmiotem transakcji. Wniesione zostają do spółki w formie aportu, czyli wkładu niepieniężnego, którego wysokość przekłada się na wartość przenoszonego przedsiębiorstwa. Następuje to z chwilą zawarcia umowy przeniesienia przedmiotu aportu, poświadczonej notarialnie*. Procedura wiąże się także z przeprowadzeniem audytu, czyli formy rozeznania majątkowego i podatkowego, sprawdzającego rzeczywisty stan przedsiębiorstwa. Czas potrzebny na przejście niezbęnych procedur i procesów rejestracyjnych wynosi około miesiąca.

*W przypadku przeniesienia nieruchomości, umowa musi mieć formę aktu notarialnego.

Należy jednak pamiętać, że nie mamy tu do czynienia ze zjawiskiem sukcesji uniwersalnej. To znaczy, spółka na drodze przeniesienia, nie nabywa ogółu praw przysługujących wcześniej jednoosobowej działalności gospodarczej. Co za tym idzie, wszelkie koncesje, zezwolenia i inne decyzje administracyjne tracą moc w chwili przeniesienia, chyba że, w drodze wyjątku, prawo stanowi inaczej. Stąd też najczęściej należy wystąpić o ich ponowne wydanie, co nie tylko generuje koszty, ale zmusza do przejścia kolejnych procedur. Zawarte wcześniej umowy ulegają wygaszeniu, a obowiązki wymagają akceptacji pomiędzy dwoma stronami. Brak takowej akceptacji może prowadzić do sytuacji, w której, w przypadku niektórych umów, jedną ze stron nadal będzie przedsiębiorca jednoosobowej działalności, a nie spółka.

Wygaszenie jednoosobowej działalności gospodarczej

W przypadku całkowitego wygaszenia jednoosobowej działalności gospodarczej, powstaje nowy, odrębny podmiot w postaci spółki. Nie opiera się on na przeniesieniu, ale wymaga podjęcia czaso- i pracochłonnych czynności prawnych. Wszelkie umowy muszą zostać rozwiązane, a następnie podpisane z udziałem spółki. Pewną formą uproszczenia, w kontekście zmiany podmiotowej, może być umowa cesji, czyli tzw. wierzytelności, jednakże nadal wymaga ona zgody kontrahentów. Podobnie jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, należy wystąpić o ponowne wydanie odpowiednich zezwoleń, koncesji i innych decyzji administracyjnych.

W świetle prawa podatkowego, opisane czynności rozumiane jako sprzedaż przedsiębiorstwa, podlegają opodatkowaniu w wysokości 23%, tzw. podatek od towarów i usług (VAT). Jednakże, spółce przysługuje możliwość do odliczenia podatku związanego z zakupem konkretnych „składników majątkowych” od jednoosobowej działalności gospodarczej.

Co zatem wybrać?

Ostateczna decyzja dotycząca sposobu przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę, pozostaje w rękach przedsiębiorcy. Dokonując wyboru warto mieć na uwadze różne aspekty. Rodzaj preferowanej spółki czy równie istotne czynniki dodatkowe – zawarte umowy kredytowe, leasing, decyzje administracyjne, ubezpieczenie społeczne (ZUS) i inne. Nie należy kierować się nadchodzącym trendem, a spersonalizować metodę, uwzględniając dynamikę sytuacji ekonomiczno-społeczno-prawnej. Przydatne może okazać się skorzystanie z usług firm specjalizujących się w zakresie zakładania i obsługi spółek, które uchronią przedsiębiorców przed potencjalnymi błędami i pomogą zaoszczędzić czas oraz pieniądze. Zapraszamy Państwa do zapoznania się z naszą ofertą i liczymy na owocną współpracę.

Więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie internetowej naszego wirtualnego biura –  www.wirtualna-siedziba.pl